Diżinformazzjoni

Iż-żieda fid-diżinformazzjoni fl-era diġitali

Fi snin reċenti, id-diżinformazzjoni saret suġġett jaħraq. Mhi xejn ġdid, iżda l-midja soċjali għamlitha ħafna aktar faċli biex tinxtered informazzjoni falza malajr. Imma x’inhi eżattament id-diżinformazzjoni? Kif tista’ taffettwana lkoll, u kif nistgħu niġġielduha? Ejja nagħtu ħarsa lejn l-arti manipulattiva tal-influwenzar permezz tal-informazzjoni.

X’inhi d-diżinformazzjoni?

Id-diżinformazzjoni hija informazzjoni falza jew qarrieqa apposta. Tista’ tieħu ħafna forom. Kontenut iffabbrikat jista’ jinvolvi informazzjoni kompletament falza li hija maħluqa biex tqarraq. Jista’ jinkludi stejjer ta’ aħbarijiet foloz, stampi ritokkati bil-photoshop, u vidjows li huma maħsuba biex iqarrqu bl-udjenza. Kontenut manipulat jinvolvi l-alterazzjoni ta’ informazzjoni jew kontenut reali biex tqarraq. Din il-forma ta’ diżinformazzjoni tista’ tinkludi vidjows, ritratti, jew kwotazzjonijiet editjati b’mod selettiv biex tibdel it-tifsira jew il-kuntest oriġinali tagħhom. Kontenut impostur jinvolvi l-impersonazzjoni ta’ sors jew awtorità leġittima biex tixxerred informazzjoni falza. Dan jinkludi kontijiet foloz tal-midja soċjali u websajts li jimitaw sorsi kredibbli biex ixerrdu informazzjoni żbaljata. Kontenut qarrieqi jinvolvi l-użu ta’ informazzjoni jew fatti parzjalment veri biex tinħoloq impressjoni falza. Dan jista’ jinkludi l-użu biss ta’ ċerta informazzjoni li tappoġġja idea partikolari, it-teħid ta’ informazzjoni barra mill-kuntest sħiħ tagħha, jew il-preżentazzjoni ta’ informazzjoni b’mod li huwa unilaterali jew mhux kompletament veru. Is-satira u l-parodija mhumiex diżinformazzjoni fihom infushom, iżda xi kultant jistgħu jiġu żbaljati ma’ aħbarijiet reali. In-nies jistgħu jxerrdu apposta kontenut satiriku bħala aħbarijiet reali biex iqarrqu b’oħrajn.

L-impatt tad-diżinformazzjoni fuq is-soċjetà

Id-diżinformazzjoni tista’ taffettwa lin-nies b’numru ta’ modi. Tista’ tikkawża konfużjoni, inċertezza, u anke paniku għaliex informazzjoni falza tista’ tagħmilha diffiċli għan-nies biex ikunu jafu x’inhu veru. Tista’ wkoll tinfluwenza t-twemmin u d-deċiżjonijiet tan-nies, u ġġagħalhom jaħsbu jew jaġixxu b’modi li mhumiex ibbażati fuq informazzjoni preċiża. Id-diżinformazzjoni tqanqal emozzjonijiet u reazzjonijiet biex tiġbed l-attenzjoni tan-nies. Id-diżinformazzjoni tista’ wkoll toħloq firda u kunflitt bejn in-nies. Dan jista’ ma jinstema’x perikoluż wisq, iżda fil-fatt id-diżinformazzjoni jista’ jkollha konsegwenzi serji ħafna għalina lkoll, bħal li tagħmel ħsara lir-reputazzjoni ta’ xi ħadd jew li tikkawża riskji għas-saħħa pubblika jew għas-sigurtà. B’mod ġenerali, id-diżinformazzjoni tista’ taffettwa kif in-nies jaraw id-dinja u jieħdu deċiżjonijiet, u tista’ taffettwa lis-soċjetà kollha kemm hi. Huwa għalhekk li huwa importanti li nidentifikaw u niġġieldu d-diżinformazzjoni.

Kif tagħraf informazzjoni falza

Dan huwa aktar faċli jingħad milli jsir meta nkunu kontinwament bombardjati b’informazzjoni minn diversi kanali. Hawn huma xi suġġerimenti biex jgħinuk tagħraf informazzjoni falza.

• Iċċekkja s-sors. Jekk qed taqra storja tal-aħbarijiet, ġejja minn sors ta’ reputazzjoni tajba u magħruf sew? Ara jekk aġenziji tal-aħbarijiet oħra affidabbli humiex qed jirrappurtaw l-istess storja. Aqra lil hinn mit-titlu u fittex evidenza. Aħbarijiet affidabbli huma sostnuti b’evidenza u referenzi.
• Oqgħod attent għall-preġudizzju. Għandhom idoqqu l-qniepen tal-allarm jekk l-istorja tidher li qed timbotta aġenda jew punt ta’ vista partikolari. Ftakar li l-fehmiet u t-twemmin tiegħek stess jistgħu wkoll joħolqu preġudizzju u jaffettwaw il-ġudizzju tiegħek. Hemm ukoll numru ta’ websajts li jivverifikaw il-fatti, bħal FactCheck.org, PolitiFact, u BBC Reality Check, li tista’ tuża biex tivverifika l-eżattezza tal-informazzjoni.

Il-ġlieda kontra d-diżinformazzjoni: x’tista’ tagħmel?

Ilkoll nistgħu niġġieldu kontra d-diżinformazzjoni. Ieqaf u aħseb qabel ma taqsam. Int ċert li l-istorja li se taqsam hija vera? Kellem lill-familja u l-ħbieb tiegħek dwar id-diżinformazzjoni biex tqajjem kuxjenza. U dejjem hija idea tajba li ssir taf aktar.